INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu

Wojciech Kluszewski h. Jasieńczyk  

 
 
Biogram został opublikowany w latach 1967-1968 w XIII tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Kluszewski Wojciech h. Jasieńczyk (zm. 1779), ostatni polski administrator żup wielickich, kasztelan biecki i wojnicki. Pochodził z średniozamożnej szlachty osiadłej od wielu pokoleń na Mazowszu. Rodzicami jego byli: Wojciech, właściciel Kluszewa, i Marianna Piegłowska. O wcześniejszych latach K-ego niewiele wiadomo. W r. 1747 był wojskim płockim, w następnym cześnikiem ciechanowskim. W r. 1763 został wielkorządcą zamku krakowskiego, a w jesieni (może we wrześniu) t. r. administratorem żup wielickich (po Teodorze Wesslu), ale gdy zaraz z początkiem jego urzędowania król August III umarł (5 X), K. stanowisko to stracił. Jako cześnik posłował z ziemi ciechanowskiej na sejm elekcyjny 1764 r., t. r. został podczaszym, jeszcze w t. r. chorążym przasnyskim. Szwagier szefa królewskiego gabinetu Jacka Ogrodzkiego, spowinowacony podobno z Poniatowskimi, należał K. niewątpliwie do zaufanych ludzi Stanisława Augusta. Świadczy o tym ponowne oddanie K-emu administracji żup wielickich (1 X 1764). K. posłował jako chorąży przasnyski z woj. krakowskiego na sejm 1766 i 1768 r.

W czasie konfederacji barskiej, gdy dochody z żup wielickich konfiskowali barzanie, oskarżano K-ego przed królem, że nie dość pilnuje interesów. Administrowanie żupami było wówczas szczególnie trudne także i dlatego, że wśród urzędników salinarnych i górników znacznie rozluźniła się dyscyplina. W r. 1770 (12 III) otrzymał K. w pow. chęcińskim królewszczyznę Brzegi z wsiami Brzeźno i Żerniki, którą w r. 1774 scedował na syna Jacka. Dn. 19 XI 1771 r. został mianowany kasztelanem bieckim. K. starał się pertraktować z konsystującym w Wieliczce generałem austriackim i podpisał nawet (11 VI 1772) zobowiązanie wykonywania jego nakazów. Uczynił to, jak się potem przed królem usprawiedliwiał, w nadziei utrzymania polskiej administracji w żupach. Przysięgi cesarzowi złożyć jednak nie chciał i to było powodem, że w ciągu czerwca przestał pełnić obowiązki administratora żup. Postawa K-ego, jak podkreśla historyk austriacki pozytywnie oceniający działalność K-ego w salinach, zjednała mu szacunek. W r. 1773 otrzymał K. Order Św. Stanisława, w r. 1776 przygotowywał na polecenie króla sejmiki i wybór posłów z woj. krakowskiego. Podpisał konfederację generalną i na sejmie t. r. (8 X) wyznaczono go do egzaminowania Rady Nieustającej. Dn. 23 X do projektu króla o niestosowaniu tortur K. dodał swój wniosek znoszący karę śmierci za czary. Obydwa wnioski zostały przyjęte. W r. 1778 król polecał K-emu przygotowanie sejmików deputackich na Trybunał Kor. Krótko przed śmiercią w r. 1779 K. został mianowany kasztelanem wojnickim. Zmarł po 8 XI (z tej daty pochodzi jego list) 1779 r.

Od r. 1747 K. był żonaty z Teresą z Tarłów, wdową po F. Rudzińskim; drugą jego żoną była Teresa Ogrodzka, trzecią Anna Dembińska, podczaszanka krakowska, czwartą Anna Łaszewska, której zapisał dożywocie na Skorczowie i Chołdowicach (obie posiadłości w pow. pińczowskim). Z Anny Dembińskiej miał synów: Brunona Wincentego Makarego i Jacka Wincentego, dyrektora i właściciela teatru krakowskiego, oraz córki: Franciszkę, za Stanisławem Krajewskim, i Annę za Stanisławem Szaniawskim.

 

Estreicher; Boniecki; Uruski; – Hrdina J. N., Geschichte der Wieliczkaer Saline, Wien 1842 s. 76–80; Smoleński W., Przewrót umysłowy w Polsce XVIII w., W. 1923; – Dyaryusz Seymu ordynaryjnego… w Warszawie 1776, s. 442; Lubomirski S., Pamiętniki…, Wyd. W. Konopczyński, Lw. 1925; Lustracja województwa sandomierskiego 1789, Cz. 1., Wyd. H. Madurowicz-Urbańska, Wr.– W.–Kr. 1965 s. 157, 159, Mater. Kom. Nauk Historycznych, nr 10; Mémoires du roi Stanislas Auguste Poniatowski, Leningrad 1924 II; – B. Czart.: rkp. 667.

Helena Wereszycka

 

 
 
 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 
 
 

Postaci z tego okresu

 

w biogramy.pl

  więcej  
  Wyślij materiały Wyślij ankietę
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.